Hedge Nasıl Yapılır?
Hedge, finansal piyasalardaki belirsizlikleri azaltmak veya risklere karşı korunmak amacıyla kullanılan bir stratejidir. İşte hedge yapmanın temel yöntemleri:
- Futures ve Forward Sözleşmeleri: Bu en popüler hedge yöntemlerinden biridir. Yatırımcılar, belirli bir varlığın gelecekteki fiyatını sabitlemek için futures veya forward sözleşmelerini kullanabilirler. Bu fiyat dalgalanmalarına karşı koruma sağlar.
- Opsiyon Sözleşmeleri: Opsiyonlar, belirli bir varlığı gelecekte belirli bir fiyattan alma veya satma hakkı veren finansal araçlardır. Satın alınan bir opsiyon; belirli bir fiyatın altına düşerse yatırımcıyı korur, satılan bir opsiyon ise belirli bir fiyatın üstüne çıkarsa koruma sağlar.
- Forward Kontratlar: Forward kontratları, iki taraf arasında belirli bir varlığın gelecekteki bir tarihte belirlenmiş bir fiyat üzerinden takas edilmesini sağlar. Bu; döviz kurları, emtia fiyatları veya faiz oranları gibi unsurlara karşı koruma sağlamak için kullanılabilir.
- Vadeli İşlem Sözleşmeleri: Vadeli işlem sözleşmeleri (futures) standartlaştırılmış sözleşmelerdir ve borsalarda işlem görür. Bu sözleşmeler gelecekteki bir tarihte belirli bir fiyattan belirli bir varlığın alım veya satımını içerir. Bu da yatırımcılara fiyat dalgalanmalarına karşı korunma imkanı tanır.
- Para Piyasası Enstrümanları: Kısa vadeli para piyasası enstrümanları, faiz oranı dalgalanmalarına karşı koruma sağlamak amacıyla kullanılabilir. Bu enstrümanlar arasında hazine bonoları ve ticari kağıtlar bulunur.
- Döviz Swapları: Döviz swapları, iki taraf arasında belirli bir döviz miktarını takas etmeyi içeren bir anlaşmadır. Bu döviz kuru dalgalanmalarına karşı koruma sağlamak için kullanılabilir.
Hedge stratejileri yatırımcının spesifik risklere ve hedeflerine bağlı olarak değişebilir. Yatırımcılar, bu tür stratejileri uygulamadan önce dikkatlice araştırma yapmalı ve profesyonel danışmanlardan yardım almalıdırlar.
Hedge Yapmanın Avantajları
Hedge stratejileri yatırımcı ve şirketlerin karşılaştıkları finansal riskleri yönetme aracı olarak ön plana çıkar. Bu koruma yönteminin getirdiği birincil yarar, potansiyel zararlara karşı dayanıklılığı artırmasıdır. Fiyat dalgalanmaları, döviz kurlarındaki değişiklikler veya faiz oranlarında yaşanan hareketlerden doğabilecek olumsuz etkilere karşı bir kalkan işlevi görür. Ayrıca, hedge sayesinde yatırımcılar ve şirketler geleceğe dair daha belirgin bir maliyet ve gelir beklentisi oluşturabilir.
Hedge yapmanın avantajları şu şekilde özetlenebilir:
- Belirsizlik ve risklere karşı koruma sağlar.
- Fiyat dalgalanmalarına karşı maliyetleri sabit tutar.
- Gelecekteki mali durumu daha güvenli bir şekilde planlamaya yardımcı olur.
- Yatırımcılara daha güvenli bir yatırım ortamı sunar.
- İş sürekliliğini korur, operasyon risklerini azaltır.
- Döviz kuru dalgalanmalarına karşı koruma sağlar.
- Belirli varlıkların değerini koruma amacı taşır.
- Uzun vadeli mali performansı artırabilir.
Hedge Yapmanın Dezavantajları
Hedge’nin sunduğu koruma mekanizması bazı sınırlamalar ve olası dezavantajlarla birlikte gelir. Hedge yapmanın dezavantajları şunlar olabilir:
- Hedge işlemleri genellikle ek maliyetlere neden olabilir.
- Hedge stratejileri karmaşık olabilir ve uzmanlık gerektirebilir.
- Hedge riskleri tamamen ortadan kaldırmaz, sadece azaltır.
- Fiyatların gelecekteki hareketleri tahmin edilemez. Yanlış hedge kararları kayıplara neden olabilir.
- Hedge şirketin gelecekteki fırsatlarına uyum sağlama esnekliğini kısıtlayabilir.
Hedge Hangi Alanlarda Kullanılır?
Hedge, finans dünyasının dışında birçok sektörde riskleri dengelemek için kullanılır. Bu sektörler:
- Tarım sektöründe, çiftçiler hasatları için fiyat dalgalanmalarına karşı korunmak adına vadeli işlem sözleşmeleri kullanabilirler.
- Enerji sektöründe, petrol ve doğal gaz üreticileri gelecekteki fiyat düşüşlerine karşı pozisyonlarını korumak için hedge stratejileri oluşturabilirler.
- Havayolu şirketleri, yakıt fiyatlarının oynaklığına karşı korunmak için benzer yöntemlere başvurabilirler.
- Döviz kurlarında meydana gelebilecek değişikliklere karşı korunma amacıyla uluslararası iş yapan şirketler de hedging tekniklerini tercih ederler.
- Gayrimenkul sektöründe de faiz oranlarındaki dalgalanmaları dikkate alarak hedge yöntemleri kullanılabilir.
Örnek Hedge Uygulaması
Bir hava yolu şirketi, yakıt maliyetlerinin artacağı beklentisi içinde olabilir. Bu artış, operasyonel giderlerde önemli bir yükselişe ve kar marjlarında düşüşe neden olabilir. Riskten korunmak için şirket, gelecekteki belirli bir tarihte, sabit bir fiyattan yakıt alımı sağlayan vadeli işlem sözleşmelerini satın alabilir. Bu şekilde eğer piyasa fiyatları beklenen gibi yükselirse, şirket daha düşük bir maliyetle yakıtını garanti altına almış olur. Bu strateji potansiyel yakıt fiyat dalgalanmalarına karşı şirketi koruyarak finansal tahminlerde daha fazla istikrar ve öngörülebilirlik sağlar.
Hedge Yapmanın Önemli Noktaları
Bu işlemde püf nokta yatırım dünyasında istenen kazanç ve karlılık hedefine ulaştırabilir. Hedging işlemleri döviz kurları ile hisse senedi, forex, emtia ve faiz piyasasında yapılabilir. Başarılı bir hedge için teknikte ters korelasyon olmalıdır. Bu işlemler için için farklı yatırım aracına odaklanıyor olmak gerekir. Hedge işleminde dikkat edilebilecek püf noktalar şöyle sıralanabilir:
- Portföyün ne kadarlık kısmına hedge işlemi yapılacağına karar verilmesi gerekir.
- Çeşitlendirilmiş portföyde zarar riski daha azdır. Bu nedenle de küçük bir miktar ile hedge yapılabilir.
- Servetin tamamı ile hisse senedi yatırımı yapılması durumunda ise %50 oranında bir hedge yapmak tavsiye edilir.
- Portföy içinde bulunan hisse senetlerinin ortalama betası hesaplanmalıdır.
- Hedge işlemlerinde en sık tercih edilenlerden biri ise mümkün olan her yerde doğal hedging yönteminin kullanılmasıdır.
Başarılı Hedging Stratejileri
Hedging yöntemlerinde başarılı stratejilerle zararı minimuma indirmek mümkün. En başarılı ve en sık kullanılan hedging stratejileri şöyle sıralanabilir:
- İkili satın alma yönetimi
- Doğrudan riskten korunma yönetimi
- Güvenli liman yönetimi