Sürrealizm (Gerçeküstücülük) akımının usta isimlerinden, çılgın bir vizyoner ve sanatın en eksantrik figürlerinden Salvador Dali. 20. Yüzyılın en etkili sanatçılarından biri olan Dali, eserlerinden, karakteristik bıyığına, evcil hayvanı olan timsahından ilginç yaşam anlayışına kadar, sadece sanatıyla değil renkli kişiliğiyle de günümüzde önemini koruyor. Kendine has dünya görüşü ve tarzıyla sanata yepyeni bir bakış açısı getiren bu sıra dışı sanatçıyı gerçekten tanıyor muyuz?
İşte Salvador Dali’yi keşfetmenin 10 adımı:
-
1904 Yılında Doğan bir Efsane --- 11 Mayıs 1904’te İspanya'nın Figueres kentinde doğan Dali’nin ailesi, onun, doğumundan 9 ay önce ölen ve Salvador adını taşıyan abisinin bir reenkarnasyonu olarak yeniden dünyaya geldiğine inanıyordu. Bu inanç, Dali’nin kimlik algısını derinden etkiledi ve eserlerinde sıklıkla işlediği kimlik, bilinçaltı ve ölüm temalarına ilham verdi.
-
İlk Yıllar ve Deneyim --- Küçük yaşlardan itibaren resme karşı ilgisi olan Dali, San Fernando Güzel Sanatlar Akademisi’ne gitti. Ancak akademik kurallara karşı gelmesi ve
akademideki profesörlerin kendisini değerlendirecek yetkinlikte olmadığını düşündüğünden sınavlara girmemesi sebebiyle okuldan atıldı. Bu dönemde
Kübizm gibi farklı akımları keşfederek kendi tarzını oluşturmaya başladı.
-
Sürrealizm Kapılarının Açılışı --- 1929 yılında Paris'e giden Dali, André Breton önderliğindeki Sürrealizm (Gerçeküstücülük) akımına katıldı. Özellikle Freud'un bilinçaltı teorisinden etkilenerek rüyalar, halüsinasyonlar ve bilinçaltı imgelerini betimleyen figürleri çalışmalarında kullanmaya başladı.
-
Başyapıt: “Belleğin Azmi” --- Dünyaca ünlü tablosu ve Sürrealizm akımının en tanınmış örneklerinden olan
“Belleğin Azmi” (La Persistència de la Memòria) eserini 1931 yılında yaptı. Eserdeki ögeler, kimilerine göre hafızanın kırılganlığını, kimilerine göre
Einstein'in görelilik teorisini, kimilerine göre de sanatçının ilginç kişiliğini ve rüyalarını yansıtır. Ancak Dali, karakteristik mizahıyla tabloyu sadece eriyen bir Camembert peynirinden esinlenerek yaptığını söylemiştir.
-
İlham Perisi: Gala --- Gala'yı sadece bir eş veya bir sevgili olarak görmeyen Dali, onu eserlerinde adeta bir tanrıça gibi yüceltiyor, ondan ilham alıyor ve onu mistik bir karakter olarak da konumlandırıyordu. Gala, onun hem menajeri, hem hayat arkadaşı, hem de kraliçesiydi.
-
Sanatın Sınırlarını Aşmak: Çok yönlülük --- Dali, sadece resimle sınırlı kalmayarak sanatın farklı disiplinlerinde de eserler vermiştir. 1929 yılında sürrealist İspanyol yönetmen
Luis Buñuel ile birlikte “Bir Endülüs Köpeği” (Un Chien Andalou) kısa filmini çekti.
Alfred Hitchcock'un “Spellbound” (Öldüren Hatıralar) filmine sürrealist bir bakış açısı kazandırdı. Resmin yanı sıra; müzik, moda, sinema ve heykelle de ilgileniyordu.
-
Eksantrik bir Kişilik --- Sıra dışı kişiliği ve yaşam tarzı onu sanat dünyasında benzersiz kıldı. Abartılı tavırları, ikonik bıyığı ve sıra dışı röportajları dikkat çekiyordu. Bir röportajında "Ben sürrealizmin ta kendisiyim" diyerek kendisini akımın simgesi olarak ilan etmişti.
-
Amerika Yılları --- 2. Dünya Savaşı sırasında eşi Gala ile birlikte Amerika'ya taşındılar. Burada Walt Disney ile birlikte
“Kader” (Destino) adlı animasyon filmi üzerinde çalışmaya başladı. Bir yandan da moda dünyasına adım attı ve kısa sürede popülerlik kazandı. Ancak sanatını ticarete dökmekle suçlanarak sürrealist çevreler tarafından dışlandı.
-
Son yıllar: Yalnızlık ve Kapanış– Sevgili eşi Gala’nın 1982 yılındaki ölümü Dali'yi derin bir boşluğa sürükledi. En büyük ilham kaynağını kaybetmek, onun hayata, sanata ve ilgi alanlarına olan tutkusu zayıflattı. 1989 yılında kalp yetmezliği nedeniyle hayatını kaybetti. Vasiyeti üzerine; doğum yeri olan Figueres kentinde kendi tasarladığı
Dali Tiyatro ve Müzesi’nin zeminine gömüldü. Bugün müze, sanatseverlerin akınına uğrayan bir anıt niteliğindedir.
-
Mirası: Ölümsüz bir Sanatçı – Salvador Dali’nin eserleri dünyanın en önemli müzelerinde sergileniyor ve koleksiyonlarında yer alıyor. Hayal gücünün sınırlarını zorlayan bir sanatçı, bir vizyoner olan Dali, sadece sanat tarihine damgasını vurmakla kalmadı, aynı zamanda popüler kültürden modaya, sinemadan tasarıma pek çok alanda ilham kaynağı oldu. Dali sadece bir döneme değil, tüm zamanlara hitap eden bir sanatçı olarak görülmektedir.
Bonus: Chupa Chups lolipoplarının logosunu Dali'nin tasarladığını biliyor muydunuz?
Siz de Salvador Dali'nin eserlerini yerinde keşfetmeye hazırlanıyorsanız Akbank Mobil “Senin için” menüsündeki Seyahatim alanından seyahat harcamalarınızı takip edebilir, Akbank Asistan’ın seyahatinize özel önerileri ile gezinizi planlayabilir, yurt dışı seyahatleriniz için pasaport randevunuzu alabilir, harç ödemelerinizi, döviz işlemlerinizi kolayca gerçekleştirebilirsiniz.