WEF (World Economic Forum, Dünya Ekonomik Forumu) tarafından Ocak 2025’de yayınlanan “İşlerin Geleceği Raporu”, tüm dünyada mesleklerin ve aranan yetkinliklerin önümüzdeki 5 yıl içinde nasıl değişeceğine dair öngörüleri paylaşıyor.
Teknolojik ilerlemeler, dünya gündeminde olduğu gibi raporun da odağında yer alıyor. Yapay zeka, otomasyon ve sürdürülebilirlik alanındaki değişimler, birçok mesleğin yok olmasına neden olurken, yeni iş alanlarının doğmasına da yol açıyor. Rapor, bu dönüşüm sürecinde toplamda 170 milyon yeni iş fırsatının ortaya çıkacağını, ancak aynı zamanda 92 milyon işin ortadan kalkacağını öngörüyor. Bu durum, iş gücü piyasasında net 78 milyonluk bir artış anlamına geliyor.
Kapsam ve Genel Çıkarımlar
Teknolojinin gelişim hızı, her sene artarak ilerliyor. Bu ivme, işletmeler için dijital dönüşümü bir seçenek olmaktan çıkarıyor ve zorunluluk haline getiriyor. Dijital dönüşüm, 2030’a kadar işletmeler için en önemli trend olarak öne çıkıyor. İşverenlerin %60’ı bu trendin işlerini dönüştüreceğini düşünüyor.
Dijital dönüşümün getirdiği etkiyle çalışanların becerilerinin %39’u 2025-2030 arasında dönüşeceği veya geçersiz hale geleceği tahmin ediliyor. Bugün iş dünyasında var olan çalışanların %59’u, 2030’a kadar yeni yetkinlikler kazanmak veya mevcut yetkinliklerini dönüştürmeye yönelik eğitim almak zorunda. Yapay zeka, işletmelerin %50’sinin iş modelini dönüştürürken, %40’ı otomasyon nedeniyle iş gücünü azaltmayı planlıyor.
İklim değişikliği ve yeşil dönüşüm ise yenilenebilir enerji mühendisleri ve çevre mühendisleri gibi mesleklerin önemini artırıyor. Yeşil dönüşüm kapsamında; enerji üretimi, depolanması ve dağıtım teknolojilerindeki ilerlemelerin bu alandaki iş gücü ihtiyacını yükselteceği öngörülüyor.
Öne Çıkan Temel Beceriler
Analitik düşünme, 2023 yılından beri işverenler arasında en çok aranan temel beceri olmaya devam ediyor ve 10 şirketten 7'si bunu 2025'te temel beceri olarak görüyor. Bunu, liderlik ve sosyal etkiyle birlikte dayanıklılık, esneklik ve çeviklik takip ediyor. Tüm bu becerilerin 2025-2030 döneminde de öneminin artmaya devam etmesi bekleniyor.
Teknoloji Yetkinlikleri ve Meslekler
Yapay zeka ve büyük veri, ihtiyacı en hızlı büyüyen becerilerin başında geliyor. Ayrıca bu teknolojilerin güvenliğini sağlama ihtiyacı, siber güvenliğe olan ilgiyi artırıyor. Yapay zeka, büyük veri ve siber güvenlik gibi alanlardaki gelişmelerin, iş dünyasında yeni mesleklerin doğmasına yol açacağına kesin gözüyle bakılıyor. Özellikle yapay zeka ve bilgi işlem teknolojilerinin, işverenlerin %86'sı tarafından 2030'a kadar iş modellerini dönüştüreceği öngörülüyor. Bu süreçte, yapay zeka ve makine öğrenimi uzmanları, veri analistleri ve siber güvenlik uzmanlarına olan talep artacak.
Ancak dijital dönüşüm, bazı mesleklerin giderek daha az talep göreceği anlamına da geliyor. Özellikle rutin ve tekrarlayan işleri içeren meslekler, otomasyonun etkisiyle giderek azalıyor. Kasiyerler, asistanlar, muhasebeciler ve temizlik görevlileri gibi alanlarda ciddi bir daralma öngörülüyor. Bunun temel sebebi, işletmelerin operasyonlarını daha verimli hale getirmek için dijital çözümlere yönelmesi ve yapay zekanın insan iş gücünün yerini alacak seviyeye gelmesi.
Bugünün ve Geleceğin Meslekleri
Hızla önem kazanan 5 mesleğin:
- Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi Uzmanları
- Büyük Veri Uzmanları
- Yazılım ve Uygulama Geliştiricileri
- FinTech Mühendisleri
- Güvenlik Yönetim Uzmanları
olacağı öngörülüyor.
Türkiye’deki Yansımalar
Rapor Türkiye açısından ele alındığında ise yapay zeka kullanımı, dijitalleşme ve yenilenebilir enerji alanlarına duyulan ilginin küresel ortalamanın üzerinde olduğu görülüyor. Türkiye’deki işletmelerin büyük bir çoğunluğu, yapay zekaya dayalı programları iş süreçlerine entegre etmeye başladı. Ayrıca, robotik mühendisliği, elektrikli araç uzmanlığı ve yenilenebilir enerji mühendisliği gibi alanların Türkiye’de hızla büyümesi bekleniyor.
Sonuç
“İşlerin Geleceği 2025 Raporu”, iş dünyasında yaşanacak değişimlere ayak uydurmanın, bireyler ve işletmeler için hayati öneme sahip olduğunu gösteriyor. Teknolojinin hızla ilerlediği bir dönemde, sürekli öğrenme ve yeni beceriler edinme ihtiyacı her zamankinden daha kritik hale geliyor. Özellikle yapay zeka, veri bilimi ve sürdürülebilirlik alanlarında kendini geliştiren bireyler, geleceğin iş gücünde önemli bir yere sahip olacak.
Gençlerin kariyer rotalarını belirlerken bu ve bunun gibi raporları gözden geçirmesi, kariyerlerinde atacakları adımlar için oldukça önem arz ediyor. İşlerin Geleceği 2025 Raporu’nu incelemeleri, öğrencilerin iş dünyasındaki değişimleri anlamaları, bilinçli kariyer kararları vermeleri ve doğru becerileri edinmeleri için bir rehber niteliği taşıyor.
Raporda sunulan veriler, sadece iş dünyası ve bireyler için değil, eğitim politikaları ve ekonomi yönetimi açısından da yol gösterici nitelikler taşıyor. İş gücü piyasasında yaşanacak dönüşümlere uyum sağlamak için bireylerin ve kurumların proaktif adımlar atmasının gerekliliğini vurguluyor. Teknolojik ve yeşil becerilere yatırım yapmak, geleceğin iş dünyasında rekabet avantajı sağlayacaktır.
İlgili rapora
buradan ulaşabilirsiniz.